نشست تبیین نقش علوم‌ انسانی در تحقق شعار سال

به گزارش روابط‌عمومی «سمت»، سازمان مطالعه و تدوین کتب دانشگاهی در علوم اسلامی و انسانی به مناسبت هفته پژوهش و به منظور تبیین نقش علوم انسانی در تحقق شعار سال، چهار نشست علمی برگزار کرد.

در ابتدای این نشست، دکتر ملیحه صابری معاون پژوهشی «سازمان مطالعه و تدوین» و عضو هیئت‌علمی پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم اسلامی و انسانی، ضمن تبریک هفته پژوهش، به ضرورت بررسی زمینه‌های کارآفرینی در علوم انسانی پرداخت و به عنوان استاد فلسفه، نحوه ورود به بازار کار و اشتغال را دغدغه اصلی دانش‌آموختگان و دانشجویان این رشته دانست.

سخنران اول این برنامه دکتر رضا محمدکاظمی، عضو هیئت‌علمی دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران مباحث خود را با تبیین کلیدواژه‌های «کارآفرینی» و «اقتصاد مقاومتی» در سخنان رهبری آغاز کرد و در ادامه به معرفی تاریخچه نسل‌های سه‌گانه مراکز آموزشی و دانشگاه‌ها پرداخت.

این استاد دانشگاه تولد نسل سوم مراکز آموزشی دانشگاهی را به بعد از واقعه یازده سپتامبر و تحول در رویکرد دانشگاه‌های امریکا دانست و افزود: «در نسل سوم مراکز آموزش عالی به جای آنکه دریافت‌کننده بودجه از دولت باشند با تکیه بر ظرفیت علمی ـ اجرایی دانشجو زمینه را مهیا می‌کند تا دانشجو در قالب فعالیت در پارک‌های علم و فناوری ایده‌های خود را به صورت آزمایشی پیاده‌سازی کند تا در صورت موفقیت در قالب یک کسب‌وکار به فعالیت خود ادامه دهد».

کاظمی ۲۴ اقدام اجرایی را برای تحقق این روال ضروری دانست که از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به تدوین قانون مالکیّت فکری در زمینه ایده‌ها اشاره کرد. همچنین راه‌اندازی مدارس تابستانه برای آشناسازی دانش‌آموزان متوسطه دوم با رشته‌ها و ضرورت‌های هر یک را لازم دانست.

این استاد دانشگاه به برخی از اقدامات و گام‌های برداشته شده در داخل کشور برای گسترش نسل سوم مراکز آموزش عالی اشاره نمود اما تأکید کرد این اقدامات برای رسیدن به شرایط مطلوب کافی نیست.

حجت الاسلام والمسلمین دکتر داود مهدوی‌زادگان، رئیس سازمان مطالعه و تدوین، در پایان این بخش با تشکر از تشکیل چنین نشست‌هایی، به بیان نمونه‌هایی از نوآوری در میان علما و مراجع از جمله مرحوم شیخ مرتضی انصاری پرداخت و تأکید کرد: «نگاه ویژه علما به مکاسب، برآمده از نگاه ویژه روحانیت به اجتماعیات است». وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود ایجاد تغییر در نگرش خانواده را ضروری دانست تا براساس آن، والدین تمام استعدادها و ظرفیت‌ فردی و شخصی فرزند خود را مدنظر داشته باشند.
 

دکتر مهدوی‌زادگان ملاحظه شرایط را در تغییر رویکرد دانشگاه‌ها از معرفت‌افزایی محض به کارآفرینی ضروری دانست؛ هرچند رویکرد بهتر را تلفیق معرفت‌افزایی و کارآفرینی بیان کرد. رئیس سازمان، نقش «سمت» را به عنوان متولّی کتاب درسی دانشگاهی حائز اهمیت دانست و از اعضای هیئت خواست تا به این موضوع ورود داشته باشند. البته که سازمان هم مرکز رشد علوم انسانی راه‌اندازی خواهد کرد.

در بخش بعدی این برنامه، دکتر مهدی خاقانی اصفهانی، عضو هیئت علمی پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم اسلامی و انسانی در گروه حقوق و فقه، سخنان خود را در موضوع «اصلاحات بایسته در برنامه‌ریزی درسی رشته حقوق جهت ارتقاء اشتغال‌پذیری» ارائه کرد. وی برخی اشکالات موجود را در نامگذاری نادرست گرایش‌های این رشته، وجود همپوشانی بالا در میان برخی گرایش‌ها، عدم وجود سرفصل‌های بین رشته‌ای لازم و ضروری، متن‌محور بودن به صورت غیر استدلالی در برخی سرفصل‌ها و سلیقه‌گرایی در تدوین کتب درسی این رشته برشمرد و هر کدام را به صورت جداگانه توضیح داد.

این عضو هیئت‌علمی «سمت» در زمینه کارآفرینی، مواردی را به عنوان پیشنهاد ذکر کرد که از جمله آن به تجهیزات کشف جرم و معماری افتراقی در ابنیه مرتبط با رشته حقوق را می‌توان برشمرد.

سخنران بعدی این نشست علمی دکتر عبدالرسول شاکری، عضو هیئت‌علمی پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم اسلامی و انسانی «سمت» در رشته زبان و ادبیات فارسی بود. وی سخنان خود را با بیان تاریخچه تأسیس دارالمعلمین و سپس دانشسرای عالی و در نهایت دانشگاه آغاز کرد و در پرداختن به هر کدام، بخشی از سرفصل و مواد درسی ارائه شده را ذکر کرد و گفت: «پایه سرفصل کنونی در رشته ادبیات فارسی همان سرفصل موجود در مراکز آموزشی گذشته مانند دارالمعلمین و دانشسرای عالی بوده و تغییر چندانی نکرده‌ است».

این عضو هیئت علمی «سمت» بازار کار برای فارغ‌التحصیلان رشته زبان و ادبیات فارسی را در زمینه‌هایی چون ویراستاری، گویندگی و مشاور ادبی دانست و در پایان تأکید کرد: «نظر به تغییر در شرایط و نیازهای جامعه، ضرورت آن وجود دارد تا سرفصل‌های درسی دانشگاهی با شرایط موجود متناسب‌ شود».
 

سخنران آخر این نشست دکتر ابراهیم رضائی، عضو هیئت‌علمی پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم اسلامی و انسانی «سمت» در رشته اقتصاد بود.

رضائی که موضوع سخنرانی خود را «عوامل مؤثر بر شکل‌گیری مراکز رشد و فنّاوری با محوریت علوم انسانی، با تاکید بر نسبت بین علوم انسانی با اقتصاد دانش‌بنیان» در نظر گرفته بود، راهبرد تولید پژوهش در اقتصاد دانش‌بنیان را نیازمند درنظر گرفتن شاخص‌هایی مانند زمان، ویژگی‌های فردی، تشکیل و سازماندهی شبکه‌های پژوهشی، فرهنگ و سبک پژوهشی با مختصات مشخص دانست.

این عضو هیئت‌علمی «سمت» بیان کرد: «روشن است که صرفاً محققانی که از یک حد تعریف شده توانایی‌های فردی برخوردار هستند می‌توانند محصولاتی در تراز مراکز دانش‌بنیان تولید کنند. علاوه بر آن، ایجاد شبکه‎‌های پژوهشی، الزام دیگری است که در روش‌های سنتی پژوهش در علوم انسانی چندان رعایت نمی‌شود؛ ولی در چارچوب عرضه پژوهش به مراکز نوآور، رعایت این الزام اجتناب ناپذیر است».